Over de werkgroep Fijnstof, een mooi voorbeeld van citizen science*

De werkgroep Fijnstof is opgericht in 2021.
Deze groep vrijwilligers is onderdeel van de Stichting CML milieuorganisatie Leusden en wordt vanuit de Gemeente Leusden ondersteund via De Groene Belevenis. Waarom? Fijnstof is onzichtbaar, maar heeft een enorme impact op onze gezondheid. Gestart is met het meten van fijnstof, want meten is weten. Daarom!

Het doel van de werkgroep is om Leusdenaren te betrekken bij en bewust te maken van het bestaan en de gevaren van fijnstof én hoe we zelf invloed kunnen uitoefenen om de schadelijke gezondheidseffecten te beperken. Bewustmaking is het uitgangspunt, er is geen sprake van een activistische insteek.

Samenstelling werkgroep. Het team wordt gevormd door 8 bevlogen leden, elk met hun eigen specialisme. Heel uiteenlopende specialismen die deze bijzondere samenwerking mogelijk maken. Vooral qua techniek en data: hardware, closed en open software, internet, design, ontwikkelen, solderen, programmeren, data-analyse en data-presentatie. Daarnaast ook projectbeheer, coördineren, communiceren, documenteren. Lees meer in de folder van de werkgroep.

Deelnemers aan de werkgroep:

Samen werken zij aan de totstandkoming en onderhoud van het meetnetwerk Fijnstof Leusden. Van idee, ontwikkeling en bouw van sensoren en fijnstofmeters tot de organisatie van de workshops ‘bouw je eigen fijnstofmeter’ en informatieverstrekking.

De werkgroep heeft de automatiseringsomgeving van het meetnetwerk in eigen beheer en levert data aan de netwerken van RIVM (nationaal) en Sensorcommunity (internationaal). Daarmee is de data van Leusden te vergelijken met data van over de hele wereld.

Open source. De groep werkt volledig volgens het principe van open source. Alle relevante documentatie, software, en data worden online gedeeld. Ofwel is voor iedereen inzichtelijk en voor andere fijnstofgroepen/initiatieven toegankelijk en beschikbaar.
De recente samenwerking met de werkgroep Leersum (Gemeente Utrechtse Heuvelrug) gaat zelfs nog verder. Zij maken tot op persoonsniveau gebruik van de expertise binnen de werkgroep fijnstof Leusden.

Beoogde doelen van de werkgroep:

- verder uitrollen van de fijnstof/VOS sensoren en dashboard ontwikkelen (Data-analyse). VOS: Vluchtige Organische Stoffen. Engels VOC.

- Het ontwikkelen en opnemen van meetmogelijkheden (inrichting dashboard) van 3D geluid (t.b.v. het volume én de richting van het geluid).

- En vooral: Leusden op de 1e plaats als het gaat om het hebben van ‘het meeste aantal fijnstofmeters per 1.000 inwoners’ (nu nog op de 2e plaats na Wageningen).

Leusden loopt met dit project, zeker qua techniek en innovatie, voorop in Nederland.
Een mooi voorbeeld van citizen science* door inwoners van Leusden.

* Citizen Science (link naar CS-artikelWikipedia): Burgerwetenschap, (soms ook wel amateurwetenschap genoemd), is wetenschappelijk onderzoek dat in zijn geheel of gedeeltelijk wordt uitgevoerd door vrijwilligers, vaak in samenwerking met of onder begeleiding van wetenschappers met een professionele aanstelling. De vrijwilligers kunnen wel of geen wetenschappelijke opleiding hebben gehad en de taken kunnen variëren van observaties, metingen en berekeningen tot het volledig opzetten en uitvoeren van onderzoek. Bron Wikipedia.